KADIN VE KANSER
Kadinlarin belli bir yastan sonra kanser endiseleri
korku yaratir. Kadinlarda en sik görülen rahim, yumurtalik
vb kanserlere ek olarak meme kanseri de bizi tedirgin eder. Her
geçen gün kanser ve kanseri önlemek adina yapilan
arastirmalar iyi sonuçlarinin varligina ragmen ortak sonuçlari
Erken Teshis degismiyor. Peki erken teshis için
biz kadinlar neler yapiyoruz? 40 yasindan sonra düzenli muayene
yaptirmamiz gerektiginin ne kadar farkindayiz? Bize yapilacak
muayeneyi biliyor muyuz? Peki ya testler....Yilda birkez yapilmasi
gereken bu muayeneler erken teshis için oldukça
önemli. Kanser tedavisinin süresinde, maliyetinde ve
tedavinin bize verecegi zararlarin en aza inmesinde erken teshis
basrol oynuyor.
PAP SMEAR TESTI NEDIR?
Kadinlarin ömür boyu yaptirmalari gereken
en önemli testlerden biri, pap smear testidir. Pap smear
testi tip tarihinde bilinen en geçerli kanser arastirma
testidir. Ulusal kanser enstitüsünün yaptigi arastirmaya
göre bu test II.Dünya savasindan itibaren uygulanmakta
olup ve kanser oranini %70lere kadar düsürmeyi
basarmistir. Buna ragmen enstitü binlerce kadinin bu tür
testleri düzenli olarak yaptirmadigini açiklamistir.Yapilan
arastirmalar sonucunda, kadinlarin çogunlukla dogurganlik
döneminden sonra bu teste ihtiyaç duymadiklari ya
da test için çok yasli olduklari kanisi ile yasadiklari
ortaya çikmistir. Ne yazik ki rahim kanserinden ölen
kadinlarin %80 inin 5 yil veya daha uzun bir süredir
pap smear testi yaptirmadiklari ortaya çikmistir. 18 yasini
geçmis veya aktif seks hayatina sahip olan tüm kadinlarin
doktor kontrolünde her yil bu testi uygulamalari gerekmektedir.
Yasi ilerlemis kadinlar ise pap smear testleri ve üriner
kontrollerini her sene yenilemelidirler. Bu tür testler basit,
hizli ve acisizdir.
Test Nasil Yapilir?
Pap smear testinde rahim boynundan hücre örnekleri
alinir ve bu örnekler çesitli testlere sokulur. Üriner
sistem testi sirasinda rahim bir spekulum yardimiyla açilir.
Daha sonra doktor steril ucunda pamuk bulunan bir çubuk
yardimi ile genital sistemden hücre örnekleri alir.
Alinan bu hücreler cam bir laboratuvar tüpüyle
testlere sokulmak üzere laboratuvarlara gönderilir.Acisiz
va zahmetsiz bir testir. Uygulama süresi en fazla 10 dakikadir.
Daha hassas testler:1930lu yillarda doktor
George Papanicolaou tarafindan yapilmaya baslandiktan sonra daha
da gelismis tekniklerle günümüze kadar süregelmistir.
Bu testler her ne kadar da %100 kesinlik saglamamakta olsalar
bile yeni tekniklerle gelistirilen pap smear testleri rahimden
alinan örneklerdeki anormallikleri daha hassas bir sekilde
ortaya çikartmaktadirlar. Ancak bu testlerin düsük
derecedeki anormallikleri tam olarak ortaya çikartip çikartmadigi
hala tartisilmaktadir. Doktor Diane Solomon bu testlerin oldukça
basarili oldugunu fakat geleneksel pap smear testlerinin yerini
dolduramadigini ifade etmistir. Bu tür yüksek teknoloji
kullanilarak yapilan testler oldukça genis bir gözlem
olanagi saglamaktadirlar. Ancak birçogu, hastaligin ortaya
çikmasinda çok büyük hassasiyet ve yüksek
maliyet gerektirmektedirler.
Ulusal Ilaç Idaresi tarafindan onaylanan
testler:Sivi bazli sitoloji örnek hazirligi: Bu sistemde
hücreler bir lam üzerine sürülmektense laboratuvar
tarafindan hazirlanmis bir siviya eklenerek laboratuvara gönderilir.
Sivi bazli test, hücre kümesindeki çöküntüyü
önler. Ayrica bu test alinan örnegin homojenize olmasini
saglar. Sivi bazli testlerin geleneksel testlere nazaran %65 ile
%157 arasinda bir hassasiyet gösterdigi açiklanmistir.Bilgisayar
destekli görüntüleme: Birçok otomatik sistem
bilgisayar tarafindan görüntülenen pap smear slaytlariyla
çalismaktadir. Ancak daha yeni teknoloji olan otomatik
pap smear görüntüleme sistemi arastirmacilara sunulmustur.
Oto pap smear testleri yüksek hizli bir video,
mikroskop, görüntü açiklayici yazilim ve
özel olarak dizayn edilmis görüntü analiz
ve siniflandirmasi yapabilen bilgisayarlarla yapilmaktadir. Bir
pap smear testi mutlaka kisinin regl olmadigi zamanlarda gerçeklestirilmelidir.
Bunun için en iyi zaman regl periyodunun ilk gününden
10 ile 20 gün sonrasidir. Pap smear testine ek olarak, rahim
kanseri için diger bir risk faktörü olan, yasayan
papilloma virüslerini ölçen bir test daha vardir.
Hemen hemen tüm rahim kanseri hastalarinda papilloma virüsleri
bulunur, ancak tüm papilloma virüsü tasiyicilari
kanser olacak diye bir sart yoktur. Bu testler her kadin için
kesin bir çözüm yolu degildir.
Doktor Solomona göre testler sirasinda
alinan hücreler anormallik gösterseler bile bunun tam
olarak nedeni açik olmayabilir. Bunun için baska
bir seçenek ise doktor Solomona göre testleri
4 ile 6 ayda bir tekrar etmektir.Ileride evlerde testler yapilabilecek
mi?Evde uygulanacak olan pap smear testleri ve papilloma testleri
ufukta görünmektedir ancak bu testler için saglik
bakanliklarindan herhangi bir onay çikmamistir. Bu testler,
kadinlarin kendilerinden aldiklari hücreleri laboratuvarda
incelemeye göndermelerini içermektedir. Bazi doktorlar
geleneksel pap smear testinin daha açik oldugunu ve ev
testlerinin sonuçlarinin bu açiklik derecesinde
olmayacagini açiklamislardir. Kadinlarin yaptiracagi testler
doktor ve kadinin kendisi tarafindan kararlastirilmalidir. Bu
durumlarda erken teshis hayat kurtarici olur.Rahim kanserindeki
risk faktörleri:20 yasindan önce cinsel aktivasyonun
baslamasi. Fazla sayida seksüel partnere sahip olmak. Insanlarda
bulunan papilloma virüsü. Sigara içmek.