BURKUMA, ÇIKIK VE KRAMPLAR BURKULMALAR

Burkulma, eklemi yapan eklem kapsülü ve eklem baglarinin eklem hareket eksenine uygun olmayan ani ve sert hareketler sonunda kismen yirtilmasidir. Özellikle ayak bilegi ekleminde burkulma sik görülür. Yüksekten atlama, suursuz hareketler, egik yere basma ve ayagin içe yada disa dönmesi baslica sebepleridir. Çocuklarin bol ayakkabi giymeleri burkulmaya yol açabilir. Ekleme baska cisimlerin çarpmasi ve düsmesi burkulmada oldugu gibi ayni sonuçlari dogurur.

Belirtiler Ezilen, kopan veya yirtilan eklem dokusundan sizan eklem sivisi, kan ve plazma eklemde sisme meydana getirir. Büyük kan damarlarinin yirtilmasiyla ekimoz hatta hematomlar (dokuda kan toplanmasiyla olusan sislik) gelisir. Sisme ve hematom sonucu sinirler baski altina girdiginden siddetli agri hissedilir. Agri eklemin hareketiyle artar. Hasta bu yüzden hareket etmekten korkar. Agir burkulmalardan sonra genellikle agri soku olur.

Ilk Yardim Burkulmalarda eklem mutlaka atel veya sargi ile istirahata alinir. Sismenin devam ettigi zamanlarda sivi sizmasini önlemek için soguk ve siki bandajlardan yararlanilir. Gecikmis vakalarda sicak ve tuzlu su banyolariyla sislik giderilir. Sismeyi azaltmak amaciyla burkulan bölge vücut seviyesinden 10- 15 cm yukarida tutulur. Bacagin alti yastiklanir. Ilk yardim yapildiktan sonra röntgen muayenesinden geçirilerek, kemikte fissür (kemik çatlagi) arastirilir.

ÇIKIKLAR

Tam veya kismen eklem yüzeyinin yerinden ayrilmasina çikik denir. Özellikle oynar eklemlerdeki eklem baglari ve eklem kapsülünün fizyolojik yapi bozukluguna ugramasi, zayif bir yapiya sahip olmasi, travmalar, ani hareketler, çekme ve eksenine uymayan zit harekete zorlanmasi, çikiklarin baslica sebepleridir. Çikiklarda genellikle eklem baglari kopar, eklem kapsülü yirtilir. Bazi çikik olayindan sonra eklem yapisinin zayiflamasi nedeniyle veya dogustan eklemin zayif olmasi çikiklarin tekrarlanmasina sebep olur.

Belirtiler Kisa zamanda meydana gelen sislik, siddetli agri, eklemde sekil bozuklugu, vücut simetrisinin bozulmasi, hareket kapasitesinin azalmasi yada tam hareketsiz kalmasi. Çikik bölgesinden geçen sinirlerin, eklem basi veya sislik tarafindan baski altina alinmasi nedeniyle, çikik eklem çevresinde yani periferde duyu ve motor bozukluklari göze çarpar.

Ilk Yardim

-Çikik eklem ve organ tam istirahata alinir.

-Gerekirse atele alinir.

-Çikik tespit edildikten sonra askiya alinir.

-Çikik çevresindeki organlar desteklenir.

-Agrinin dindirilmesi ve soka karsi tedbir alinir.

-Vücut sicak tutulur.

-Çikik ekleme soguk bandaj uygulanir. Çikigin ilk yardim aninda yerine getirilmesine çalismak komplikasyonlarin çogalmasina sebep olur. Gereksiz hareket agriyi arttirir. Sisme artar.

Ilk yardimdan sonra en yakin saglik kurulusuna sevk edilir. Sismenin arttigi durumlarda çikiga soguk bandaj uygulanir. Soguk suda islatilmis rulo sargi buraya sikica sarilir. Soguklugun sürekliligi bakimindan pamuk tabakasinin islatilmasi yada sik sik degistirilmesi önerilir.Rulo sarginin ekleme 8 seklinde uygulanmasi iyi bir friksiyon saglar. Dolayisiyla eklemde zedelenme ve agrida azalir.

KRAMPLAR

Kramp bir veya birçok kasin birlikte agrili kasilmasidir. Belli bir kas demetinin, ayni hareketi sik ve uzun süre alisilmamis sartlarda yapmasi sonucu meydana gelir.

Belirtiler Siddetli agri, kasilmis ve sertlesmis kas demeti ve o organin hareket edememesi

Ilk Yardim Krampli bölgeye sicak kompres uygulanir. Kaslara masaj yapilir. Masajla birlikte kaslara açma kapama hareketleri yaptirilir. Bacaktaki krampin giderilmesi için bacak kasinin topuk üstündeki basinç noktasi sertçe ovulur.Su ve tuz kaybina bagli kramplarda kaybedilen su ve tuzlarin yerine konmasi için hasta hastaneye sevk edilir. Su ve tuzlu içecekler tibbi tedaviden önce içirilir.