Isitme Kaybi-Alerji-Alerjik Astim-Alerjik Nezle-Alerjik Egzama-Urtiker & Anjiyo Odem & Anafilaksi

 

COCUKLARDA YAZ HASTALIKLARI

Kusma ve ishal Kusma ve ishal özellikle ülkemizde sik görülen çocukluk çagi hastaliklarindandir. Bozulmus veya mikroplarla enfekte olmus gidalarin veya sularin içilmesi ile olan besin zehirlenmeleri de siklikla kusma ile baslar ve ishalle devam eder. Besin zehirlenmeleri disinda olan ishal ve kusmalarin en önemli nedeni virüslerle olan barsak enfeksiyonudur.

Bazen özel bakteriler de bu hastaliga neden olabilirler. Hastalik genellikle bir hafta içinde kendiliginden düzelir. Amipli ve basilli dizanteri gibi nedenlerle olan ishaller ise kendiliginden düzelmezler, azalma gösterseler de etken yok edilmedikçe tekrarlarlar.

Ishal ve kusmada en önemli konu çocugun sivi ihtiyacinin karsilanmasidir. Sivi kaybi disinda hayati tehlike olmayacaktir. Hastaligin baslangicindan yani ilk kusmadan hemen sonra çocugunuzu yemege zorlamadan sekerli ve tuzlu (agizdan sivi tozlari) su hazirlayip, vermeye baslamaniz uygun olacaktir. Bunun yaninda ayran ve yogurt, ihlamur, elma suyu, çay da kaybedilen sivinin karsilanmasi için kullanilabilir.

Giardia denilen parasitle olan ishaller çok uzun sürebilir. Bu nedenle düzelmeyen ishallerde bu parazit aranmalidir. Ishalle birlikte sümüksü bir yapinin bulunmasi, kan görülmesi kaka tetkikini gerektirir ve mutlaka amip aranmalidir. Çocuklar çok az bir sivi kaybetseler bile halsizlik hissedeceklerdir. Çocugunuzun sivi ihtiyaci, agizdan alamamasi halinde çok ciddi boyutlara ulasabileceginden az da olsa mutlaka sivi verilmesi gerekir.

Eger agizdan sivi kaybi karsilanamiyorsa ve dehidratasyon denilen kalp hizinin çok artmasi, nefesinin siklasmasi, derisinin sivi kaybindan dolayi gerginliginin kaybolmasi, dilinin ve agzinin kurumasi gibi bulgular ortaya çikiyorsa çocugunuza, hastaneye yatirilarak veya bir klinikte damardan sivi verilmesi gerekebilir. Ishalde kaka kültürü alinmadan ve neden ortaya konmadan antibiyotik ve ishal durdurucu ilaçlarin verilmesi kesinlikle sakincalidir. Bu yaklasim çocugunuzun ileride sik ishal olmasina veya barsak sisteminin düzensizlesmesine neden olacaktir.

Isilik Özellikle yaz aylarinda kasintili ve kabarik bir deri döküntüsü ile karakterizedir. Ter bezlerinin tikanikligi sonucu olusur. Çocuklarda daha siktir. Ortam ne kadar nemliyse belirtiler o kadar agirdir. Kasinti sonucu deride açilmalar olursa ikincil enfeksiyonlar olabilir.

Önlemede pamuklu giysiler giyilmesi, sik banyo yapilmasi ve derinin mümkün oldugunca havalandirilmasi gereklidir. Agir olgularda doktor tavsiyesine göre ilaçlar kullanilabilir.

Göz iltihaplanmalari Çocugunuzun gözlerinin beyazinda kirmizilik görüyorsaniz, büyük olasilikla bu "konjonktivit" denen göz iltihabidir. Bu kirmizilik tahris, alerjik reaksiyon ya da daha ciddi bir hastalik belirtisi de olabilirse de neden çogunlukla konjonktivitdir. Konjonktivitte, gözlerde yanma, yasarma veya akinti da olabilir. Gözlerde kirmizilik varsa çocugunuzu bir doktora götürmelisiniz. Hiçbir zaman daha önce açilmis ya da baskasinin daha önce kullandigi göz ilaçlarini çocugunuzda kullanmayiniz.

Konjonktivite genellikle virüsler, bazen de bakteriler neden olur. Tedavisinde antibiyotik ilaçli göz damlalari kullanilmalidir. Tedaviye yanit alana kadar çocugunuzun gözleriyle dogrudan temas etmeyin. Bulasiciligi yüksek olan bir enfeksiyon oldugundan ellerin çok dikkatli yikanmasi gerekmektedir. Iyilesene kadar çocugunuzu kres ya da okula göndermeyiniz.

Idrar yollari enfeksiyonlari Idrar yollari enfeksiyonlari küçük çocuklarda özellikle kizlarda oldukça siktir. Genellikle bakterilerle olusur. Enfeksiyonun tutulum yerine göre degisik isim alir. En sik enfeksiyon olan bölge idrar kesesidir ve iltihabina sistit denir. Genellikle bakterilerin idrar kesesine gaita yoluyla bulasmalariyla olusur.

Kizlarda çok daha fazladir, nedeni üretra denen idrar kesesinden sonraki tüpün kizlarda daha kisa olusudur. Sistitin belirtileri alt karin agrisi, hassasiyet, idrar yapilirken, sanci, sik idrar çikma, kanli idrar ve atestir. Böbreklerin enfeksiyonuna piyeloneft denir ve daha yaygin karin agrisi ve yüksek atesle seyreder. Idrar yollari enfeksiyonlari en kisa zamanda antibiyotik tedavisi gerektirdiginden yukaridaki yakinmalar olan çocuklarda idrar tahlili ve kültürü yapilmalidir. Enfeksiyonun siddetine ve tutulum yerine göre ek testler (ultrason gerekebileceginden böbrek hastaliklari uzmanina danismak gerekebilir.

Antibiyotikler hakkinda bilmeniz gerekenler Bilindigi gibi çocukluk çaginda en sik görülen hastaliklar enfeksiyonlardir. Enfeksiyonlari yapan baslica etkenler (mikroplar) bakteriler ve virüslerdir. Soguk alginligi, anjin, bogaz yanmalari, öksürügün en sik nedenlerindendir ve atese de neden olurlar.

Virüslere antibiyotiklerin etkisi yoktur. Bakteriler ise antibiyotiklerle tedavi edilebilen mikroplardir. Gerekmeden kullanilan her ilaç gibi antibiyotikler de lüzumsuz kullanildiklarinda zararlidir. Lüzumsuz kullanilan antibiyotiklerin yol açtigi en ciddi sorun antibiyotiklere dirençli bakterilerin gelismesidir. Bu tip bakterilerle olan enfeksiyonlarin tedavisi için çok daha güçlü antibiyotikler gerekir ve bunlarin birçogu da hastanede damar yoluyla verilmelidir.

Orta kulak enfeksiyonlari, agir sinüs enfeksiyonlari, A grubu beta hemolitik streptokoklarin yaptigi bogaz enfeksiyonlari genellikle antibiyotiklerin kullanildiklari hastaliklardir. Bunun yaninda soguk alginligi, öksürük ve bronsit genellikle virüslerle oldugu için antibiyotiklerin gerekmedigi enfeksiyonlardir ve dogal seyirleri içinde 1-2 hafta sürerek düzelirler.

Bazi viral enfeksiyonlarda bakterilerin neden oldugu ikincil enfeksiyonlar görülebilir. Ancak bu tip enfeksiyonlarin önlenebilmesi için önceden antibiyotige baslamanin yarari yoktur. Çocugunuz her hasta oldugunda, antibiyotikleri tek tedavi yöntemi olarak görmek yanlistir.

Yaninizda bulunmasi gereken ilaçlar Yaninizda basit yaklasimlar için ilaç bulundurulmalidir. Bunun disinda amaçsiz ve süreli olabilecek ilaçlarin evde saklanmasi hem zararli hem de gereksizdir. En sik gereksinim duyacaginiz ilaç ates düsürücüdür.

Bunun için en güvenli ilaç parasetamoldür. Bunun birçok preparati olabilir. Her ölçeginde (Bir tatli kasigi = 5 ml dir. Ne kadar madde oldugunu bilmenizde yarar vardir. Atesi parasetamol ile düsüremediginizde hafif ilik bir dus çok etkili olacaktir. Bu da etkin olmazsa, önerilecek ilaçlari mutlaka doktorunuza danisarak kullanmalisiniz.

Ates düsürücüler Eger çocugunuzun 37-37 5oC olan hafif bir atesi varsa ancak oyun oynuyor, sivi seyleri rahatlikla içiyor ve genellikle aktif ve keyfi yerindeyse atesi düsürmek için bir neden yok demektir. Hafif sikayetleri varsa asetaminofen veya ibufen'in uygun dozlari ile (doktorunuza danismalisiniz.

Atesi düsürebilir ve hafif agrilari azaltabilirsiniz. Bu iki ilaç asi yapilan bölgede olusan hafif agrilari da yok edecektir. Bu ilaçlarin genellikle suruplari bulunmaktadir. Ancak bazi ülkelerde damla olarak da satilmaktadir. Damlalardaki dozlar suruplardakinden daha kuvvetlidir. Ibufen daha etkili olmasina karsin mide ülseri riski açisindan daha dikkatli olunmalidir. Aspirin kullanimi birçok ülkede oldugu gibi ülkemizde de(ölümcül reye sendromu) denilen agir bir karaciger - böbrek yetmezligi tablosuna yol açabilecegi nedeni ile çok tercih edilmemektedir.

Antihistaminikler Antihistaminikler alerjik bir uyariya bagli burun tikanikligi ve akintisini azaltirlar. Birçok nedenle (böcek sokmasi, yanik, döküntü gibi olusabilecek deri kasintilarinda da etkilidirler. Antihistaminikler beklenenin tersine bazi çocuklarda asiri harekete ve sinirlilige yol açabilecegi için ilk dozlari aksam verilmelidir.

Kortizonlu kremler Böcek sokmalari, hafif deri döküntüleri, ot ile temas sonucu olusan kasinti ve yanmalar, egzema tipi döküntüler hafif etkilim kortizonlu kremlerle tedavi edilebilirler. Suçiçegi, yaniklar, enfeksiyonlarda, açik yaralarda kesinlikle kullanilmamalidir. Kortizonlu kremleri kullanmadan tercihen hekiminizin görüsünü almalisiniz. Sinirlilige yol açabilecegi için ilk dozlari aksam verilmelidir.

Öksürük surubu Öksürük akcigerlere ulasan bazi tahris edici madde veya mikroplarin atilmasini sagladigi için aslinda yararli bir reaksiyondur. Sivi veya sekresyon içeren bir atilim varsa bunu "prodüktif" öksürük olarak nitelemekteyiz. Bu tip öksürüklere, bulunulan ortami nemlendirerek ve buhar uygulayarak yardimci olunmalidir.

Ilaç olarak "ekspektoran" denilen ilaçlar da yardimci olabilir. Eger öksürük kuru bir öksürük ise nedeni çok daha farkli olabilir.Örnegin sinüzit öksürügü bazen böyle olabilir. Ortamdaki tozlarin neden oldugu öksürükler de böyledir. Bu öksürüklere ekspektoranlar faydali olmayacaktir. Bir yasa kadar olan bebeklerin öksürüklerinde mutlaka doktorun görmesi gerekmektedir.